กลางหุบเขาในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ด้านตะวันตกของอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี มี “ตลาดเล็ก” ที่ไม่ธรรมดา ชื่อว่า “โผล่งสะนี่พุ่งเพี่ย” ตลาดเช้าที่เกิดจากแรงใจของคนรุ่นใหม่ในหมู่บ้านสะเนพ่อง หมู่ที่ 1 ตำบลไล่โว่ ที่อยากเห็นของดีในชุมชนกลับมามีชีวิตอีกครั้ง
ตลาดแห่งนี้ไม่ได้เป็นเพียงที่ซื้อขายของกินของใช้ แต่คือ “หัวใจของชุมชน” ที่รวมผู้คนตั้งแต่เช้าตรู่ให้กลับมาพบกัน ทักทาย แลกเปลี่ยนรอยยิ้ม และต่อยอดภูมิปัญญาดั้งเดิมให้คงอยู่
จากยุ้งข้าวกลางหมู่บ้าน สู่วิถีตลาดกลางใจคน
ตลาดโผล่งสะนี่พุ่งเพี่ยเริ่มต้นจากแนวคิดของกลุ่มเยาวชนในหมู่บ้าน ที่ต้องการสร้างพื้นที่ให้ชาวบ้านนำผลผลิตจากไร่นาและป่ามาแปรรูปเป็นสินค้าเพิ่มมูลค่า ก่อนจะจำหน่ายโดยไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลาง
พวกเขาช่วยกันเลือกพื้นที่ “ยุ้งข้าวกลางหมู่บ้าน” เป็นจุดตั้งตลาด และสร้างร้านค้าด้วยวัสดุธรรมชาติอย่างไม้ไผ่ ใบลาน เพื่อให้สอดคล้องกับวิถีเรียบง่ายของชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่
สินค้าพื้นบ้าน หอมกลิ่นกาแฟกลางป่า
สินค้ายอดนิยมของตลาดคือ “กาแฟสะนี่พุ่ง” กาแฟโรบัสต้าสายพันธุ์พื้นบ้าน กลิ่นหอมเข้มที่คั่วบดโดยคนในหมู่บ้านเอง นอกจากนี้ยังมีขนมพื้นบ้านอย่าง ขนมกล้วย ขนมจีนน้ำยากะเหรี่ยง และ “แกงกะเหรี่ยง” สูตรโบราณที่หากินได้เฉพาะที่นี่
น.ส.อิสรีย์ วนาวิเศษศักดิ์ หนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งตลาด เล่าว่า
“เราอยากให้ชาวบ้านเห็นว่าของดีที่มีอยู่ในชุมชนสามารถเพิ่มมูลค่าได้ ไม่จำเป็นต้องออกไปหาที่อื่น เมนูที่ขายในตลาดก็มาจากสูตรของแม่ๆ รุ่นก่อน ที่เราอยากสืบต่อให้คนรุ่นใหม่รู้จักและภูมิใจ”
ตลาดที่ขาย “ความสุข” มากกว่าของกิน
ทุกเช้าวันอาทิตย์ ตั้งแต่ 05.00 – 10.00 น. (และเร็วๆ นี้จะเปิดเพิ่มในวันเสาร์) พ่อค้าแม่ค้าและผู้คนในชุมชนจะมาพบกัน ตลาดแห่งนี้กลายเป็นพื้นที่พูดคุย นัดหมายทำกิจกรรม เข้าป่า ทำบุญ หรือแม้แต่สอนเด็กๆ ให้รู้จักการค้าขายและแปรรูปสินค้า
น.ส.จำปา ร่มไพรงาม ชาวบ้านที่นำของมาขาย เล่าว่าด้วยรอยยิ้มว่า
“เมื่อก่อนปลูกผักผลไม้แต่ไม่รู้จะเอาไปขายที่ไหน พอมีตลาดนี้ก็มีที่ให้เราแปรรูปและขายได้เอง รายได้หมุนเวียนในหมู่บ้าน คนก็มีความสุขขึ้น”
จากตลาดเล็กๆ กลางป่า “โผล่งสะนี่พุ่งเพี่ย” จึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของการพึ่งพากันและการรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างแท้จริง — ตลาดที่ไม่เพียงขายของ แต่ยังขาย “ความสุข ความผูกพัน และรากเหง้าวิถีกะเหรี่ยง” ที่ยังคงเติบโตท่ามกลางธรรมชาติ
ข่าว/ภาพ : ปรีชา ไหลวารินทร์ ผู้สื่อข่าวจังหวัดกาญจนบุรี
